اشرف مریدی، معاون دفتر تسهیلات و کارآفرینی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در یادداشتی نوشت: صنعت گردشگری در دنیای امروز یکی از مهم‌ترین محرک‌های اقتصادی و فرهنگی محسوب می‌شود. بسیاری از کشورها با سرمایه‌گذاری در این حوزه توانسته‌اند درآمدهای ارزی خود را افزایش داده و اشتغال گسترده‌ای ایجاد کنند. ایران با دارا بودن ظرفیت‌های منحصر به‌فرد طبیعی، تاریخی و فرهنگی، پتانسیل بالایی برای تبدیل‌شدن به یکی از مقاصد برتر گردشگری منطقه دارد؛ اما چالش‌هایی مانند ضعف زیرساخت‌ها، مشکلات اقتصادی و محدودیت‌های تبلیغاتی، رشد مطلوب این صنعت را مختل کرده‌اند. برنامه هفتم توسعه با ارائه راهکارهایی درصدد رفع موانع و تقویت نقش گردشگری در اقتصاد ملی است.
اهمیت اقتصادی و فرهنگی گردشگری
گردشگری ابزاری موثر در کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و دستیابی به توسعه پایدار اقتصادی است. جذب گردشگران خارجی، افزایش ارزآوری، ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم و رونق کسب‌وکارهای مرتبط مانند هتل‌داری و حمل‌ونقل از جمله مزایای اقتصادی این حوزه است. افزون بر این، معرفی فرهنگ و تاریخ ایران به جهان، افزایش تعاملات بین‌المللی و تقویت هویت ملی از دیگر دستاوردهای گردشگری به شمار می‌رود. به ویژه گردشگری فرهنگی و میراثی با بهره‌گیری از ۲۸ اثر ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو، زمینه ارتقای جایگاه ایران در بازار بین‌المللی را فراهم می‌آورد.
برنامه هفتم توسعه و جایگاه گردشگری
در برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه، رویکردی جامع برای توسعه گردشگری اتخاذ شده است. محورهای اصلی این برنامه عبارتند از:
۱. بهبود زیرساخت‌ها: توسعه هتل‌ها و اماکن اقامتی، تقویت حمل‌ونقل هوایی و ریلی و ایجاد مناطق گردشگری جدید.
۲. حمایت از سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی: ارائه تسهیلات بانکی، کاهش بروکراسی و ایجاد مشوق‌های مالیاتی برای سرمایه‌گذاران.
۳. توسعه گردشگری دیجیتال: راه‌اندازی پلتفرم‌های آنلاین برای رزرو هتل و خدمات سفر، استفاده از فناوری‌های نوین به‌منظور ارتقای تجربه گردشگران.
۴. تسهیل ورود گردشگران خارجی: اصلاح فرآیند صدور ویزا، ارائه ویزای الکترونیکی و افزایش تبلیغات بین‌المللی برای معرفی ایران به عنوان مقصدی جذاب.
۵. تقویت گردشگری داخلی: طراحی بسته‌های سفر ارزان‌قیمت، ترویج گردشگری روستایی و بوم‌گردی و گسترش مسیرهای طبیعت‌گردی.
گردشگری سلامت؛ بعدی نوین در توسعه
در کنار حوزه‌های فرهنگی و تفریحی، گردشگری سلامت به عنوان یکی از رکن‌های مهم برنامه هفتم توسعه مطرح است. ایران با داشتن مراکز درمانی مجهز، پزشکان متخصص و هزینه‌های درمانی مقرون‌به‌صرفه، ظرفیت جذب گردشگران سلامت را داراست. گردشگری سلامت شامل گردشگری درمانی، تندرستی و طبیعت‌درمانی می‌شود. بهره‌گیری از منابع طبیعی مانند چشمه‌های آب گرم و مناظر بکر در کنار امکانات پزشکی مدرن، فرصت‌های نوینی را برای جذب گردشگران داخلی و خارجی فراهم می‌آورد. در همین راستا، برنامه‌های ویژه‌ای برای ارتقای استانداردهای درمانی، صدور ویزای درمانی و راه‌اندازی سامانه‌های آنلاین جهت رزرو نوبت و مشاوره پزشکی در دستور کار قرار گرفته است.
چالش‌های پیش‌روی صنعت گردشگری
اجرای اهداف بلندپروازانه برنامه هفتم با چالش‌هایی همچون نوسانات ارزی، مشکلات نقل و انتقال مالی بین‌المللی، ضعف تبلیغات جهانی و کمبود نیروی انسانی متخصص روبه‌روست. علاوه بر این، پیچیدگی‌های اداری و عدم هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف روند سرمایه‌گذاری و توسعه را کند کرده است. در حوزه گردشگری پایدار، بهره‌برداری نادرست از منابع طبیعی و فقدان سیاست‌های جامع حفظ محیط زیست می‌تواند به تخریب جاذبه‌های طبیعی بینجامد. همچنین در حوزه گردشگری سلامت، رقابت با کشورهای پیشرو و چالش‌های مربوط به استانداردسازی خدمات درمانی از دغدغه‌های اصلی محسوب می‌شود.
راهکارهای پیشنهادی برای تحقق اهداف برنامه هفتم
اجرای راهکارهایی نظیر افزایش تعاملات بین‌المللی از طریق انعقاد تفاهم‌نامه‌های گردشگری با کشورهای هدف و گسترش پروازهای مستقیم ضروری است. اصلاح ساختار مالی و اعتباری با ارائه تسهیلات ویژه برای سرمایه‌گذاران، تقویت بازاریابی بین‌المللی از طریق کمپین‌های تبلیغاتی در رسانه‌های جهانی و بهره‌گیری از اینفلوئنسرهای گردشگری، از دیگر اقدامات مهم به شمار می‌آیند. همچنین، آموزش نیروی انسانی متخصص با برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی نقش کلیدی در ارتقای کیفیت خدمات دارد. در بخش گردشگری سلامت، تقویت استانداردهای بین‌المللی، توسعه مراکز درمانی و همکاری‌های منطقه‌ای می‌تواند به جذب بیشتر گردشگران کمک کند. توسعه گردشگری پایدار نیز از طریق حمایت از طرح‌های اکوتوریسم، حفاظت از منابع طبیعی و ارتقای استانداردهای زیست‌محیطی ضروری است.
توسعه گردشگری در حوزه‌های فرهنگی، تفریحی و سلامت از اولویت‌های کلیدی برنامه هفتم توسعه است که می‌تواند تأثیرات مثبت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی قابل‌توجهی ایجاد کند. با اجرای سیاست‌های حمایتی، جذب سرمایه‌گذاری و استفاده از فناوری‌های نوین، ایران قادر خواهد بود جایگاه خود را در صنعت گردشگری منطقه‌ای و جهانی ارتقا دهد. موفقیت این برنامه مستلزم همکاری همه‌جانبه بین دولت، بخش خصوصی و جوامع محلی است تا توسعه‌ای همگون و پایدار حاصل شود.
انتهای پیام/
نظر شما